Zadania z silni
Oblicz:
- 4! - 2! ⋅ 3! = 4! - 2! ⋅ 3! = 24 - 2 ⋅ 6 = 24 - 12 = 12
- 5! - 2! ⋅ 4! = 5! - 2! ⋅ 4! = 120 - 2 ⋅ 24 = 120 - 48 = 72
- \(\frac{10!}{8!\cdot 2!}\)
W tym przykładzie występują już trochę większe liczby, zatem nie opłaca się liczyć ile dokładnie wynosi np. 10!. Łatwiej będzie skrócić wspólne czynniki z licznika i mianownika.
Zauważmy najpierw, że:
Zatem:
- \(\frac{12!}{10!\cdot 4!}\)
W tym przykładzie skrócimy wspólne czynniki z licznika oraz mianownika.
Zauważmy najpierw, że:
Zatem:
- \(\frac{9!\cdot 7!}{(6!)^3}\)
Podobnie jak w przykładach poprzednich - skrócimy wspólne czynniki z licznika i mianownika.
Zauważmy najpierw, że:
Zatem podstawiamy i skracamy:
- \(\frac{(9!)^3}{10!\cdot (8!)^2}\)
W tym przykładzie również skrócimy wspólne czynniki z licznika i mianownika. Wcześniej będziemy musieli jednak "sprowadzić" wszystkie silnie do najmniejszej, czyli do 8!.
Zauważmy, że:
W związku z tym podstawiamy i skracamy:
Doprowadź do najprostszej postaci:
- \(\frac{n!}{(n-1)!}\)
W tym zadaniu (podobnie jak w zadaniu poprzednim) skrócimy wspólne czynniki z licznika i mianownika. Na początku będziemy musieli jednak tak zapisać wyrażenie n!, aby pojawił się wspólny czynnik na górze i na dole ułamka. Zauważmy najpierw, że w n! siedzi ukryta (n-1)!:
Zatem podstawiamy i skracamy:
- \(\frac{n!}{(n-3)!}\)
Liczba n! występująca w liczniku ułamka jest większa od liczby (n - 3)! występującej w mianowniku ułamka. Chcąc uzyskać wspólny czynnik w liczniku i mianowniku (aby go potem skrócić) przedstawimy większą z tych liczb jako mniejsza razy coś. Liczbę n! możemy zapisać np. tak:
Teraz możemy już podstawić i skrócić ułamek:
- \(\frac{(n-2)!}{n!}\)
Tutaj postępujemy dokładnie tak samo jak w poprzednim przykładzie. Na początku zauważamy, że:
Zatem:
- \(\frac{(n-3)!}{(n-1)!}\)
Zauważmy, że wyrażenie z mianownika możemy zapisać tak:
Dzięki takiemu przekształceniu uzyskamy wspólny czynnik w liczniku oraz w mianowniku ułamka i będziemy mogli go skrócić:
Tego typu "sztuczkę" bardzo często wykorzystuje się przy skracaniu ułamków z silnią. Wystarczy jedynie zapamiętać, że zawsze w większej liczbie szukamy wspólnego czynnika dla mniejszej. - \(\frac{(2n)!}{(2n-3)!}\)
Liczba w liczniku jest większa, więc zapiszemy ją tak aby pojawił się czynnik z mianownika:
Dzięki takiemu zapisaniu uzyskamy wspólny czynnik w liczniku i w mianowniku ułamka. Teraz będziemy mogli go skrócić:
- \(\frac{(3n-2)!}{(3n)!}\)
Liczba w mianowniku jest większa, więc zapiszemy ją tak aby pojawił się czynnik z licznika:
Dzięki takiemu zapisaniu mianownika uzyskamy wspólny czynnik w liczniku i w mianowniku ułamka. Teraz będziemy mogli go skrócić:
